Yükseklik korkusu, genellikle düşmekten korkma ya da boşluktan tedirgin olma diye bilinir ama araştırmalar gösteriyor ki mesafeyi doğru algılayamamanın bir sonucu bu korku…
New Scientist dergisinin yayımladığı bir araştırmaya göre, yüksekten aşırı derecede korkanlar, yüksek bir yere çıktığında bacakları titreyip başları dönenler, dikey mesafeleri olduğundan daha yüksek görüyorlar.
Bu kişiler ne kadar çok korkuyorlarsa, yükseklik mesafesiyle ilgili yaptıkları hatalar da o kadar büyük oluyor.
Buna denge, algı sorunun sebep olduğu söylenebilir. İnsanın dengesi birkaç unsur tarafından belirlenir. Görme, dokunma ve duyma. Olağan hareketler sırasında, bütün bu unsurlar kesişir.
Ama olağan dışı bir harekette, değişik sinirler tarafından bu hareketle ilgili olarak beyne yollanan bilgiler çelişki yaratır ve algılama farklı olabilir.
Aşağı bakan göz, yerin uzaklığını saptayamaz ve beyne kesin bilgi yollayamaz. Halbuki ayaklar sert bir şeyin üstünde durdukları için "yere dokunuyorum" mesajını verir. Bu iki farklı bilgi beyinde çelişki yaratır ve beyin, vücudun pozisyonunu netleştiremez.
Yükseklik korkusu olan insanların, dikey boyutları yanlış değerlendirdikleri belirlendi...
California Eyalet Üniversitesinden psikolog Russell Jackson, araştırma sonucunun, geleneksel yükseklik korkusu (akrofobi) teorilerinin tam tersini gösterdiğini söyledi.
Psikologlar akrofobiyi, "normal olarak algılanan bir şeyden aşırı korku duymak" olarak nitelendiriyorlar.
43 kişi üzerinde yapılan araştırmada Jackson, akrofobinin önemli bir unsurunun, bu kişilerin gördükleri şeyi farklı algılayıp normal davranmaları olduğunun belirlendiğini söyledi.
Araştırmaya katılanlara önce bir köprüden geçerken veya dönme dolaba binerken neler hissettikleri soruldu. Ardından 14,4 metre yüksekliğindeki 5 katlı binanın yüksekliğini aşağıdan ve yukarıdan tahmin etmeleri istendi.
Deneklerden biri hariç hepsi binanın yüksekliğini olduğundan çok daha fazla tahmin etti.
Bunun yanı sıra deneklerin binanın altından baktıklarında daha doğru tahminde bulundukları belirlendi. Yükseklik korkusu en fazla olanlar, binanın aşağısından yüksekliği 3 metre fazla tahmin ederken binanın tepesinden 12 metre fazla tahmin etti.
Jackson, 14 metrelik binayı 50 metre olarak gören yükseklik korkusundan mustarip olanların, normal bir insan 50 metrelik bir binada ne tepki verirse aynı tepkiyi verdiklerini söyledi.
Jackson, "yükseklik söz konusu olduğunda korkusuz insan yoktur" dedi.
Virginia'da yapılan bir başka araştırmada da, yükseklik korkusunda yanlış algılamanın önemli bir faktör olduğu saptandı. Ancak araştırma başkanı Jeanine Stefanucci, yanlış algılamaya korkunun yol açtığını düşündüğünü söyledi.
*** "Ey kullarım, bugün sizin için korku yoktur ve siz mahzun olmayacaksınız." (Zuhruf Suresi, 68)
